1 Introduction
see also Hesiod & Proclus on Piety & Sacrifice, where the moral dimension of purity is discussed.
2 Works and Days 724–726 and Commentary
In his Work and Days, Hesiod writes (Hesiod Work and Days, 724–6):
“Do not pour libations of sparkling wine to Zeus and other immortals at dawn with unwashed hands—they do not hear your prayers, but spit them back.”
724-726 <μηδέ ποτ‘ ἐξ ἠοῦς Διΐ:>
τοῦτο καθαρότητός ἐστι παράγγελμα· πολλὰ γὰρ αἱ χεῖρες τῶν ἀναγκαίων μὲν ἀκαθάρτων δὲ ποιοῦσιν. εἰς τὴν οὖν πρὸς τὸ θεῖον ἐνέργειαν δέονται καθάρσεως, διότι τὸ θεῖον καθαρόν. δεῖ δὲ τὸ ὅμοιον αὐτοῖς ὑπηρετεῖν· μὴ σπένδειν οὖν <τὸν> μὴ προκαθήραντα τὰς χεῖρας, πολλῷ ἄρα μᾶλλον τῷ ὅλῳ σώματι δεῖ καθαρῶς πράττειν τὰ πρὸς θεούς· ἐκ γὰρ ἀκαθάρτων τῶν ὀργάνων εἰ τιμῴημεν αὐτούς, ἀποπτύουσιν ἡμῶν τὰς ἐπὶ τοῖς ἔργοις τοιούτοις <ἀράς·> αὗται γάρ εἰσιν αἱ ἐπαραὶ ταῖς θυσίαις ἢ ταῖς σπονδαῖς ἐπᾳδόμεναι. ἐν μὲν οὖν Σπάρτῃ τοῖς <πολίταις οἱ> εἰς ἀρχὴν καθιστάμενοι [οἱ] ἔφοροι προεκήρυττον μὴ τρέφειν μύστακας, ἵνα τοὺς τὸ φαῦλον τοῦτο καὶ εὐτελὲς παραβάν- τας μειζόνως κολάζ<οντες, παραβαίνειν μείζονα κωλύς>ωσιν· ὁ δὲ Ἡσίοδος νίπτεσθαι τὰς χεῖρας παραινῶν πρὸ τοῦ σπένδειν ἐνδείκνυται τὸν περὶ τοῦτο μὴ πεισόμενον μεί- ζονος ἄξιον εἶναι καταγνώσεως ὡς ἀνεπιτήδειον πρὸς παιδείαν.
2 Works and Days 740–746 and Commentary
„Never pass through, on foot, a lovely brook of ever flowing water, till you pray and look into the beauty of the stream and in her clean, sweet water, wash your hands. For if you cross a river with your hands and crimes uncleansed, the Gods will punish you and bring you countless pain in future“ (Ibid, lines 740-746 [1])
sch.737-741.1 <μηδέ ποτ‘ ἀεννάων ποταμῶν:>
οἱ παλαιοὶ καὶ πᾶσαν μὲν τὴν τῶν ὑδάτων φύσιν ὡς τρόφιμον καὶ αὐξητικὴν τῶν φύσεων ἱερὰν ἐνόμιζον εἶναι τῶν ζωογόνων θεῶν· μάλιστα δὲ τοὺς ἀεννάους ποταμοὺς θείους ἐνόμιζον, τὴν ἀνέκλειπτον τῶν θεῶν οὐσίαν ἱκανῶς μιμουμένους, καὶ δυνάμεις ᾤοντο θείας ἔχειν ἐφεστώσας αὐτοῖς.
εἰκότως οὖν διὰ πάντων ἡμᾶς παιδεύων εἰς εὐσέβειαν ἀξιοῖ μὴ διαβαίνειν εἰς ἀένναον ποταμὸν πρὶν <ἂν> εὐξώμεθα βλέποντες εἰς αὐτόν· εὔχεσθαι δὲ ἀπονιψαμένους πρότερον. τὸν γὰρ ἄνιπτον διϊόντα διὰ κακίαν τοῦτο ποιεῖν τὴν καταφρονοῦσαν ὧν δεῖ μὴ καταφρονεῖν, <***>. καὶ ἔστι καὶ τοῦτο σημεῖον θεοσεβοῦς ζωῆς, τὸ μηδὲ ἐν τούτοις ἀμελεῖν τοῦ καθήκοντος.
SARTRIX 